green Q&A Απαντάμε σε βασικές απορίες που μπορεί να έχεις σε ότι αφορά τη green αυτοκίνηση, και όχι μόνο

green Q&A
Απαντάμε σε βασικές απορίες που μπορεί να έχεις σε ότι αφορά τη green αυτοκίνηση, και όχι μόνο
Γιάννης Λημναίος στις 31.08.2010

Τι σημαίνει… green;

Τι είναι το CO2;

Τι επέφερε η αύξηση του CO2;

Τι σχέση έχει το CO2 με το αυτοκίνητο;

Τα αυτοκίνητα εκπέμπουν μόνο CO2;

Μόνο τα αυτοκίνητα φταίνε για την αύξηση του CO2;

Τι είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου;

Τι λύσεις προτείνει η αυτοκινητοβιομηχανία για τη μείωση των εκπομπών CO2 από τα αυτοκίνητα;

Τι είναι υβριδικό αυτοκίνητο;

Είναι τα υβριδικά τελικά περισσότερο φιλικά προς το περιβάλλον συγκριτικά με τα συμβατικά αυτοκίνητα;

Ποιο είναι το πρώτο υβριδικό αυτοκίνητο;

Τα βενζινοκίνητα ή τα diesel είναι περισσότερο φιλικά προς το περιβάλλον;

Δεν υπάρχουν απλές τεχνολογίες για τη μείωση των εκπομπών ρύπων στα αυτοκίνητα;

Τι είναι τα βιοκαύσιμα;

Τι είναι η βιομάζα;

Τα βιοκαύσιμα αποτελούν λύση στο πρόβλημα;

Είναι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα η λύση του μέλλοντος;

Και ποιο είναι τελικά το green μέλλον στην αυτοκίνηση;

Πως μπορεί το υδρογόνο να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο;

Ποιες είναι οι συμβατικές πηγές ενέργειας;

Ποιες θεωρούμε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ);

Μπορεί η ηλιακή ενέργεια να χρησιμοποιηθεί στα αυτοκίνητα;





Τι σημαίνει… green;

Ο όρος green (πράσινο) αποδίδεται σε οτιδήποτε έχει θετική επίδραση στο περιβάλλον. Έτσι, μπορούμε να πούμε για green ενέργειες, για green ιδέες, ή ακόμη και για green τρόπο ζωής. Ειδικά στον χώρο του αυτοκινήτου, green λέμε τα μοντέλα αυτά που είναι περισσότερο φιλικά προς το περιβάλλον. Που καταναλώνουν δηλαδή μικρή ποσότητα καυσίμου και εκπέμπουν όσο το δυνατόν λιγότερους ρύπους στην ατμόσφαιρα. Ο σημαντικότερος ρύπος που έχει συνδεθεί με το αυτοκίνητο, είναι το διοξείδιο του άνθρακα (CO2).



Τι είναι το CO2;

Το διοξείδιο του άνθρακα αποτελείται από ένα άτομο άνθρακα και δύο άτομα οξυγόνου. Το άχρωμο και άοσμο αυτό αέριο τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ιδιαίτερα γνωστό επειδή συνδέεται άμεσα με ένα σημαντικό περιβαλλοντικό πρόβλημα, το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Και αυτό διότι ενώ είναι ένα αέριο που υπήρχε πάντα σε κάποια φυσιολογικά επίπεδα στην ατμόσφαιρα, με την βιομηχανική επανάσταση και την ανακάλυψη των μηχανών εσωτερικής καύσης, τα επίπεδα αυτά αυξήθηκαν σημαντικά μεταβάλλοντας το οικοσύστημα.



Τι επέφερε η αύξηση του CO2;

Σε αυτή οφείλεται το γεγονός πως η ατμόσφαιρα συγκρατεί περισσότερη από την υπέρυθρη ακτινοβολία του ήλιου και ανεβαίνει η θερμοκρασία της. Αυτό συμβαίνει επειδή τα μόρια του CO2 έχουν την ιδιότητα να απορροφούν ακτινοβολίες με αυτό το μήκος κύματος. Τελικά, η αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, δημιουργεί αλυσιδωτά προβλήματα που σχετίζονται με το κλίμα και παρατηρούνται ακραία καιρικά φαινόμενα όπως πλημμύρες, καύσωνες, παγετοί κ.α.



Τι σχέση έχει το CO2 με το αυτοκίνητο;

Ένα από τα βασικά καυσαέρια που παράγονται από τις μηχανές των οχημάτων είναι το CO2 και αυτό οφείλεται στο είδος των καυσίμων που χρησιμοποιούν. Έτσι, τα ορυκτά καύσιμα όπως το πετρέλαιο και τα παράγωγά του, ο άνθρακας, ο λιγνίτης και ο λιθάνθρακας, κατά την καύση τους παράγουν μεγάλες ποσότητες CO2. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι 1 λίτρο βενζίνης σε έναν κινητήρα εσωτερικής καύσης παράγει 2,4 κιλά CO2, καθώς και ότι 1 λίτρο πετρελαίου παράγει 2,7 κιλά CO2.



Τα αυτοκίνητα εκπέμπουν μόνο CO2;

Εκτός από CO2, τα οχήματα εκπέμπουν ακόμη ένα πλήθος από άλλους ρύπους, όπως άκαυτους υδρογονάνθρακες (HC), που είναι υπολείμματα του καυσίμου που δεν έχουν καεί πλήρως, συμβάλλουν σημαντικά στη δημιουργία του νέφους και είναι καρκινογόνοι. Εκπέμπουν ακόμη οξείδια του αζώτου (ΝΟx), τα οποία δημιουργούνται όταν το οξυγόνο και το άζωτο ενώνονται μέσα στον κινητήρα σε συνθήκες υψηλής πίεσης και θερμοκρασίας. Οι εκπομπές των NOx συμβάλλουν στο νέφος και στην όξινη βροχή. Εκλύουν επίσης μονοξείδιο του άνθρακα (CO), το οποίο αποτελεί προϊόν ατελούς καύσης μέσα στον κινητήρα. Πολύ σημαντικές είναι και οι εκπομπές μικροσωματιδίων (PM), που είναι μικρά στερεά σωματίδια μεγέθους μερικών εκατομμυριοστών του μέτρου. Τέλος εκλύουν οξείδια του θείου (SOx), τα οποία παράγονται κυρίως από κινητήρες που χρησιμοποιούν ακάθαρτο πετρέλαιο. Είναι υπεύθυνα για την όξινη βροχή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει όρια στις εκπομπές των παραπάνω ρύπων καθώς προκαλούν βλάβες στην υγεία του ανθρώπου.



Μόνο τα αυτοκίνητα φταίνε για την αύξηση του CO2;

Η αυτοκίνηση και γενικότερα οι μεταφορές ευθύνονται για το 14% της συνολικής παραγωγής CO2 στον πλανήτη. Η επέμβαση του ανθρώπου στο περιβάλλον ωστόσο έχει πολλές και διαφορετικές εκφάνσεις. Για παράδειγμα, ρύπανση προκαλείται στην ατμόσφαιρα και κατά τη διαδικασία παραγωγής αυτοκινήτων, όχι μόνο από τη χρήση τους. Γενικότερα, η βιομηχανοποίηση όσο και η αποψίλωση των δασών έχουν οδηγήσει στην αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα κατά 90% σε σχέση με τα μέσα του 18ου αιώνα. Έρευνες έχουν δείξει πως το μεγαλύτερο ποσοστό του αυξανόμενου διοξειδίου του άνθρακα έχει απορροφηθεί από τους ωκεανούς. Και πάλι όμως η ποσότητα που εντοπίζουμε στην ατμόσφαιρα είναι αρκετά μεγάλη για να κάνει κακό. Πρόκειται ίσως για το γνωστότερο από τα αέρια που ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.



Τι είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου;

Η ατμόσφαιρα, σαν ένα γιγάντιο θερμοκήπιο, «κρατάει» το μέρος της θερμότητας που προέρχεται από τον ήλιο και που χρειάζεται για να υπάρχει ζωή, μέσω των ανακλάσεων που συμβαίνουν σε αυτή. Οι ρύποι (αέρια του θερμοκηπίου), όμως, που προέρχονται από την καύση των συμβατικών καυσίμων, αλλάζουν τη σύσταση της ατμόσφαιρας, με συνέπεια αυτή να εγκλωβίζει όλο και περισσότερη θερμότητα και να ανεβάζει τη θερμοκρασία του πλανήτη. Το φαινόμενο αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αλλάζουν οι κλιματικές συνθήκες και να προκαλούνται όλο και περισσότερα ακραία καιρικά φαινόμενα (όπως πλημμύρες, αφύσικες ζέστες, περισσότεροι και εντονότεροι τυφώνες) και καταστροφές, καθώς επηρεάζεται η βροχή, ο άνεμος, οι θάλασσες και άλλα στοιχεία της φύσης.



Τι λύσεις προτείνει η αυτοκινητοβιομηχανία για τη μείωση των εκπομπών CO2 από τα αυτοκίνητα;

Όλες σχεδόν οι αυτοκινητοβιομηχανίες εξελίσουν τεχνολογίες με τη βοήθεια των οποίων τα μελλοντικά αυτοκίνητα θα ρυπαίνουν όλο και λιγότερο. Σημαντικότερες από αυτές είναι τα υβριδικά αυτοκίνητα, τα ηλεκτρικά οχήματα, τα βιοκαύσιμα, το υδρογόνο.



Τι είναι υβριδικό αυτοκίνητο;

Υβριδικό λέγεται το αυτοκίνητο το οποίο συνδυάζει έναν συμβατικό κινητήρα εσωτερικής καύσης και έναν ή περισσότερους ηλεκτροκινητήρες. Έτσι, απαιτείται λιγότερο καύσιμο για την κίνησή του και εκλύονται λιγότεροι ρύποι στην ατμόσφαιρα. Οι μπαταρίες που διαθέτει χρειάζονται για την αποθήκευση της απαιτούμενης ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία προέρχεται είτε από την ανάκτηση της κινητικής ενέργειας κατά το φρενάρισμα, είτε από τη λειτουργία του κινητήρα εσωτερικής καύσης. Ήδη εξελίσονται υβριδικά των οποίων οι μπαταρίες θα μπορούν να φορτίζονται και από οικιακές πρίζες.



Είναι τα υβριδικά τελικά περισσότερο φιλικά προς το περιβάλλον συγκριτικά με τα συμβατικά αυτοκίνητα;

Στην Ευρώπη υπολογίζεται πως ένα υβριδικό αυτοκίνητο μειώνει τις συνολικές εκπομπές ρύπων σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής του κατά 25% σε σχέση με ένα αντίστοιχο συμβατικό μοντέλο. Ειδικά στις εκπομπές CO, NOx και υδρογονανθράκων η μείωση φτάνει ακόμη και το 90%. Άρα, σε γενικές γραμμές, ναι, τα υβριδικά είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον.



Ποιο είναι το πρώτο υβριδικό αυτοκίνητο;

Το 1901 ο Porsche δημιούργησε το πρώτο υβριδικό, το οποίο είχε ηλεκτροκινητήρες στους τροχούς και έναν συμβατικό κινητήρα εσωτερικής καύσης για να φορτίζει τις μπαταρίες. Η επανάσταση ωστόσο στην αγορά των υβριδικών ήρθε από την Toyota, η οποία παρουσίασε το Prius 1ης γενιάς το 1997. Το πρώτο υβριδικό που διατέθηκε στην ευρωπαϊκή αγορά ήταν το Honda Insight, το 1999, το οποίο είχε εκπομπές CO2 μόλις 80 gr/km!


Τα βενζινοκίνητα ή τα diesel είναι περισσότερο φιλικά προς το περιβάλλον;

Τα diesel είναι γενικά πιο οικονομικά σε κατανάλωση καυσίμου και εκπέμπουν 15%-20% λιγότερο CO2. Τα βενζινοκίνητα από την άλλη εκπέμπουν λιγότερο NOx και αισθητά λιγότερα μικροσωματίδια. Τα τελευταία ωστόσο αντιμετωπίζονται στους diesel κινητήρες με τη χρήση ειδικών φίλτρων (DPF). Όπως και να έχει, η χρήση κάθε αυτοκινήτου επηρεάζει πολύ περισσότερο τους ρύπους που θα βγουν από την εξάτμιση του, παρά το καύσιμο που χρησιμοποιεί.



Δεν υπάρχουν απλές τεχνολογίες για τη μείωση των εκπομπών ρύπων στα αυτοκίνητα;

Τα τελευταία χρόνια εξελίχθηκαν και εξελίσσονται νέες, προσιτές τεχνολογίες που εφαρμόζονται ευκολότερα στα συμβατικά βενζινοκίνητα και diesel αυτοκίνητα. Για παράδειγμα, το σύστημα Start-stop σβήνει αυτόματα τον κινητήρα όταν το αυτοκίνητο είναι σε στάση (π.χ. φανάρι) και τον επανεκκινεί επίσης αυτόματα μόλις ο οδηγός αφήσει το φρένο ή βάλει ταχύτητα για να ξεκινήσει. Υπάρχουν ακόμη συστήματα ανάκτησης της κινητικής ενέργειας κατά το φρενάρισμα τα οποία φορτίζουν τη μπαταρία του αυτοκινήτου, καταργώντας το δυναμό. Μια άλλη διαδεδομένη σήμερα τεχνολογία, είναι ο άμεσος ψεκασμός καυσίμου (ψεκασμός της βενζίνης μέσα στο θάλαμο καύσης και όχι στην πολλαπλή εισαγωγής). Όλα αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα η μέση κατανάλωση όλων των καινούργιων αυτοκινήτων που πουλήθηκαν στην Ευρώπη το 2009 να μειωθεί κατά 10% σε σχέση με το 1998. Η μέση κατανάλωση όλων των βενζινοκίνητων αυτοκινήτων που πουλήθηκαν στην ευρωπαϊκή αγορά το 2009 ήταν 6,8 l/100 km, ενώ των diesel ακόμη χαμηλότερα στα 5,9 l/100 km



Τι είναι τα βιοκαύσιμα;

Πρόκειται για υγρά καύσιμα που παράγονται από βιομάζα με κατάλληλες διεργασίες. Τα πιο γνωστά και διαδεδομένα στο εμπόριο υγρά βιοκαύσιμα είναι το βιοντίζελ και η βιοαιθανόλη. Το βιοντίζελ παράγεται από φυτικά ή ζωικά λίπη και έλαια και μπορεί να χρησιμοποιηθεί, είτε μόνο του είτε αναμιγμένο με πετρέλαιο ντήζελ, σε ντηζελοκινητήρες. Η βιοαιθανόλη είναι αλκοόλη που παράγεται από σακχαρούχα (ζαχαρότευτλα, ζαχαροκάλαμο) ή αμυλούχα (σιτάρι, πατάτες, καλαμπόκι) φυτά και μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε μόνη της είτε σε μείγμα με βενζίνη, σε βενζινοκινητήρες.



Τι είναι η βιομάζα;

Οποιοδήποτε υλικό παράγεται από οργανική ύλη (όπως είναι το ξύλο και άλλα προϊόντα του δάσους, υπολείμματα καλλιεργειών, κτηνοτροφικά απόβλητα, απόβλητα βιομηχανιών τροφίμων κλπ.) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο, είτε απευθείας είτε αφού προηγουμένως μετατραπεί σε υγρό, αέριο ή στερεό καύσιμο με τη χρήση κατάλληλων τεχνολογιών. Η βιομάζα είναι μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας γιατί στην πραγματικότητα είναι αποθηκευμένη ηλιακή ενέργεια που δεσμεύτηκε από τα φυτά κατά τη φωτοσύνθεση.



Τα βιοκαύσιμα αποτελούν λύση στο πρόβλημα;

Τόσο στην περίπτωση της βιοαιθανόλης όσο και στου βιοντίζελ υπάρχουν δυο σημαντικά προβλήματα προς επίλυση. Το πρώτο έχει να κάνει με τις καλλιέργειες (πχ. καλαμπόκι ή σόγια) που σε άλλη περίπτωση θα έβγαζαν τρόφιμα, επηρεάζοντας άμεσα τις τιμές των προϊόντων στις αγορές. Το δεύτερο αφορά τις ίδιες τις καλλιέργειες που έχουν ισχυρή επίπτωση στην συνολική παραγωγή CO2, ενώ απαιτούνται και μεγάλες ποσότητες καθαρού νερού για μια μεγάλη σοδειά.



Είναι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα η λύση του μέλλοντος;

Τα αυτοκίνητα με ηλεκτροκινητήρες και μπαταρίες έχουν αποτελέσει πεδίο έρευνας εδώ και δεκαετίες, χωρίς όμως να έχουν καταφέρει να εδρωθούν ως μια αξιόπιστη λύση. Κάτι που ωστόσο φαίνεται πως τελικά θα αλλάξει τα αμέσως επόμενα χρόνια. Ήδη, μεγάλοι κατασκευαστές αυτοκινήτων έχουν παρουσιάσει μοντέλα παραγωγής με αποκλειστικά ηλεκτρική ενέργεια, όπως τα Nissan Leaf και Mitsubishi i-Miev. Σημαντικό περιοριστικό στοιχείο είναι η μικρή τους αυτονομία και η έλλειψη δικτύου υποστήριξης. Πρέπει να συνδέονται συχνά με πρίζα ώστε να φορτίσουν τις μπαταρίες τους, διαδικασία που για πλήρη φόρτιση απαιτεί πολλές ώρες. Αλλά και η επιβάρυνση του περιβάλλοντος δεν παύει να υφίσταται. Απλά δεν την βλέπουμε άμεσα. Βλέπετε, για τη φόρτιση ενός ηλεκτροκίνητου αυτοκινήτου χρειάζεται ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο παράγεται από καύσιμα που μολύνουν το περιβάλλον (βλ. λιγνίτη στη χώρα μας).



Και ποιο είναι τελικά το green μέλλον στην αυτοκίνηση;

Οι ενεργειακές κυψέλες (Fuel Cells) φαίνεται να είναι η επικρατέστερη τεχνολογία του μέλλοντος, αν και είναι σίγουρο πως η μαζική χρήση τους θα αργήσει πολύ ακόμα. Πρόκειται στην ουσία για αυτοκίνητα που κινούνται με ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο προέρχεται από την αντίδραση μεταξύ υδρογόνου και οξυγόνου. Κατά την παραγωγή νερού, επιτυγχάνεται η παραγωγή συνεχούς ρεύματος, το οποίο τελικά κινεί το όχημα. Το πρόβλημα μέχρι στιγμής είναι πως για να παραχθεί ρεύμα ικανό να κινήσει ένα αυτοκίνητο κανονικών διαστάσεων, οι ενεργειακές κυψέλες πρέπει να καταλάβουν ένα σημαντικό όγκο, σχεδόν όσο του χώρου αποσκευών. Ακόμη, η μικρή κλίμακα παραγωγής σήμερα συντελεί σε υπέρογκο κόστος κατασκευής των κυψελών καυσίμου, ενώ πολύ ακριβή είναι και η πρώτη ύλη (υδρογόνο). Επίσης η διαδικασία απομόνωσης του υδρογόνου είναι ακόμα πολύ απαιτητική σε ενέργεια, μειώνοντας το συνολικό κέρδος σε εξοικονόμηση πόρων.



Πως μπορεί το υδρογόνο να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο;

Το υδρογόνο είναι άχρωμο και ιδιαίτερα εύφλεκτο αέριο. Είναι το ελαφρύτερο όλων των αερίων και το αφθονότερο στοιχείο στον κόσμο. Στη Γη βρίσκεται κυρίως σε ενώσεις όπως το νερό, το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο κ.α. Το υδρογόνο δεν είναι πηγή ενέργειας καθότι δεν υπάρχει ελεύθερο στη φύση, ενώ για την παραγωγή του (από τη διάσπαση των ενώσεων που αναφέραμε παραπάνω) απαιτείται ενέργεια. Είναι όμως φορέας ενέργειας. Αν μάλιστα παραχθεί από καθαρή ενεργειακή πηγή, τότε είναι καθαρός φορέας ενέργειας. Το υδρογόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί απευθείας σε κατάλληλα τροποποιημένους κινητήρες εσωτερικής καύσης αυτοκινήτων, ή σε οικιακούς καυστήρες και λέβητες. Ιδανική ενεργειακή του εφαρμογή είναι όμως οι κυψέλες καυσίμου (Fuel Cell), οι οποίες επιτρέπουν την παραγωγή ηλεκτρισμού από την ένωση υδρογόνου και οξυγόνου που υπάρχει στον αέρα.



Ποιες είναι οι συμβατικές πηγές ενέργειας;

Είναι οι πηγές ενέργειας όπως το πετρέλαιο, ο λιγνίτης, το κάρβουνο (ορυκτά καύσιμα) που χρησιμοποιεί κυρίως ο άνθρωπος σήμερα. Οι πηγές αυτές δημιουργούνται απ’ τη φύση με πολύ αργούς ρυθμούς ενώ καταναλώνονται από τον άνθρωπο πολύ γρήγορα.



Ποιες θεωρούμε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ);

Τις μορφές ενέργειας που ανανεώνονται μέσω των φυσικών κύκλων και θεωρούνται πρακτικά ανεξάντλητες. Ο ήλιος, ο άνεμος, η γεωθερμία, τα ποτάμια, οι οργανικές ύλες όπως το ξύλο και ακόμη τα απορρίμματα οικιακής και γεωργικής προέλευσης, είναι πηγές ενέργειας που η προσφορά τους δεν εξαντλείται ποτέ. Κυριότερες ΑΠΕ θεωρούμε την αιολική και την ηλιακή ενέργεια. Αιολική είναι η κινητική ενέργεια του ανέμου που προέρχεται από τη μετακίνηση αερίων μαζών στην ατμόσφαιρα και μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια μέσω των ανεμογεννητριών. Ηλιακή είναι η ενέργεια που παράγεται από τον ήλιο και φτάνοντας στη γη μετατρέπεται σε άλλες μορφές ενέργειας (π.χ. θερμότητα, ηλεκτρική ενέργεια).



Μπορεί η ηλιακή ενέργεια να χρησιμοποιηθεί στα αυτοκίνητα;

Υπάρχουν πειραματικά οχήματα που κινούνται με ηλιακή ενέργεια η οποία απορροφάται από φωτοβολταϊκά πλαίσια που φέρουν στην οροφή τους και αποθηκεύεται σε συστοιχία μπαταριών συσσωρευτών.





Έχεις κάποια απορία που δεν απαντάμε παραπάνω; Στείλε ένα mail στο gl@gocar.gr